A
clase obreira ferrolá é un dos pesados batallóns do movemento obreiro do Estado
español. De feito, a cidade naceu a mediados do século XVIII para albergar os
miles de traballadores que estaban indo para construír, primeiro, e ocupar, a
continuación, un estaleiro e unha base naval militar no estuario. Nos máis de
dous séculos, desde entón, a alta concentración de proletariado en Ferrol
estaleiro foi forxar a conciencia de clase e da loita contra as tradicións.
Ao
final do século XIX, as novas correntes ideolóxicas que tentan organizar a
clase traballadora (marxista e anarquista), atopan en Ferrol un terreo moi
fértil. Así, Ferrol, lugar de nacemento de Pablo Iglesias, fundador do PSOE e
da UGT, foi un punta de lanza do proceso de organización do movemento obreiro,
como reflicten os seguintes datos: nas primeiras eleccións municipais nas que
se presentou, realizada en 1895, o PSOE gañou só conselleiros en tres lugares, curiosamente
un para cada cidade histórica do Estado español: Ferrol, Bilbao e Mataró.
Na
Segunda República, Ferrol é a cidade galega onde ten maior intensidade a folga
revolucionaria de outubro de 1934. O golpe fascista levou á morte de máis de
700 persoas, algúns dos cales eran traballadores do estaleiro, onde obviamente,
houbo despedimentos.
En
1942, o PCE conseguiu organizar unha célula dentro do estaleiro. O seu foco era
atraer traballadores novos con máis preocupacións para armalos con ideas e
argumentos.
Os
anos 40 son coñecidos como a década de fame por escaseza de alimentos sufridas
pola poboación. De feito, o ano de 1946 ve as primeiras protestas laborais en
España desde o fin da guerra civil, unha delas chamada a folga do aceite,
desencadeada pola redución da cantidade de aceite na tarxeta de racionamento.
-10
DE MARZO DO 1972
O
10 de Marzo de 1972 foi a chispa que provocou que un conflito, en principio
laboral, se transformase nun conflicto político aberto.
Os
trabajadores ferrolanos dos astilleros Bazán (hoxe Navantia) estaban
movilizándose polo seu convenio. Demandaban un convenio de factoría porque o
que tiñan era interprovincial, para tóda-las factorías de Bazán.
O
7 de marzo fírmase en Madrid un convenio interprovincial. O 8, en Ferrol celébrase
unha asamblea contra esa firma e se convoca outra asamblea para o día seguinte.
A resposta da dictadura é despedir a seis dirixentes sindicales de Comisiones o
día 9,o resto do plantel decide non traballar e mantenerse concentrada hasta
que se retiren os despidos. A primeira hora da tarde, a policía entra no
astillero e os desaloxjan. Os choques trasladáronse ás rúas de Ferrol.
O
10 de marzo, cando os obreiros acuden ó traballo, atópanse a factoría pechada.
Celébrase unha asamblea e deciden saír en manifestación hacia Caranza, un
barrio novo que estaba en construcción a medio camino do outro astillero,
Astano, coa idea de que os traballadores de éste se lles sumasen. Pero no chegan
a Caranza porque no lugar de As Pías a policía franquista os intercepta y exixe
que se disuelvan. Os traballadores néganse e comenzan as cargas e os disparos
con munición real. Dos traballadores, Amador Rey e Daniel Niebla, caen mortos,
unas mortes polas que nunca ninguén foi xulgado. Os heridos non se atrevían a
ir ó hospital, para evitar seren detidos.
A
policía tivose que retirar cara o seu cuartel, onde tiveron que evitar varios
asaltos. Os comercios pecharon e durante varias horas Ferrol quedou en mans dos
folguistas. O goberno cortou as comunicacións, ata poder poner a cidade baixo o
toque de queda, Bazán pechado, escolas sen clase, e a cidade era patrullada por
policías, mentres a
ditadura desataba unha brutal ola represiva. A noticia tivo
repercusión mundial, chegando a saír no New York Times.
Coa
norte de Franco comenzan as negociacións cos sindicatos. O goberno español ante
a gravedade dos problemas que padecían os astilleiros, crea unha comisión
interministerial para analizar ás medidas de apoyo e reordenación do sector.
No
ano 1978 fírmase o primeiro acordó entre o goberno central e os sindicatos, no
cal os astilleiros da ría ferrolá, quedan en peor situación que os Vascos ou
Andaluces.// Nos 80, a gravedade do problema provocou que se tomasen medidas
mais drásticas, como nos anos 1982 e 83 nos cales aprobáronse os decretos sobre
reconversión e industrialización. Pero sen lugar a dúbidas o mais importante
foi o do 84, pois era un plan de reconversión dos grandes astilleiros españois.
Este proceso supuxo a disminución da capacidade global de producción do sector,
que se reduciu.
CRISIS
2012-
Durante
el periodo que va desde 1991 hasta el 1993 se dio el mayor descenso de personal
en la factoría ferrolana (25% menos de persoal).
27 años después de la reconversión
naval, la situación empeoró. No hay barcos en la grada, los despidos pasan de
1500 y en Navantia solo quedan sobre 2300. La tasa de paro sube hasta el 32%. O resultado é 21.000 desempleados, e
pérdida de poboación (12.000 veciños menos en 15 anos)
Primeiro foi a red de auxiliares do naval que soportou o
peche e despois foron caendo moitos pequenos comercios e negocios sen clientes.
A derradeira vez que a comarca entera baixou a reixa e botouse a rúa en bloque
para responder á chamada da emerxencia social dos sindicatos, foi en 1986 e con
este negro telón de fondo, miles e miles de ferrolans sumáronse á manifestación
convocada por CIG, CC OO, UGT, Y USTG.
