Spanish bombs

A recente visita do secretario de Estado dos EEUU, John Kerry, a España ten por obxecto a firma dun acordo co ministro español de Exteriores, José García Margallo, para rehabilitar e trasladar as terras contaminadas con motivo do accidente de Palomares.

Hai case 50 anos, o 17 de xaneiro de 1966, catro bombas nucleares precipitáronse sobre a costa de Almería, en Palomares, despóis de que colisionaran un bombardeiro B-52 e un avión nodriza das forzas aéreas dos EEUU. Dúas das bombas fragmentáronse ao caer en terra e unha nube radioactiva espallouse ao longo dunha superficie de duascentas hectáreas, que a día de hoxe seguen contaminadas. Foi un un dos mais graves accidentes que se teñen producido con armamento deste tipo.

A terceira das bombas caeu ao mar e non poido ser recuperada ata 80 días despóis. O clima bélico da guerra fría -unha das cuias claves era a posesión de sofistificado armamento nuclear- explica o enorme interés que amosou neste asunto o goberno norteamericano, que  desplegou un enorme dispositivo, con técnicos, unha treintena de buques, minisubmariños, etc. 

Pero foi un pescador de Águilas, Francisco Simó, Paco  el de la bomba, sen mais recursos que o seu inxenio e o saber dos homes da mar, que indicou aos norteamericanos  o lugar onde se atopaba a bomba.

Ante preocupación xerada entre a poboación -que a censura non poido evitar que fora recollida na prensa- e o medo aos efectos sobre a saúde da poboación e o turismo, sector que empezaba o seu despegue, o ministro español de Información y Turismo, Manuel Fraga Iribarne, o embaixador norteamericano e o presidente da axencia estatal de noticias EFE, Carlos Sentís, déronse un baño en augas de Palomares, co obxectivo de tranquilizar á poboación e garantir a ausencia de radioactividade nas augas. Circularon rumores de que tal baño non se realizara en Palomares e sí da veciña localidade de Mojácar. O certo é que houbo dous baños.

A necesidade de manter unhas boas relacións cos norteamericanos (en 1953, baixo a presidencia de Eisenhower, fírmanse os Pactos de Madrid, que supuxeron o recoñecemento por parte de EEUU do réxime franquista a cambio de axuda económica e militar) explica a especial vixiancia que se exerceu sobre os medios de comunicación desde o ministerio que presidía Fraga e a represión de accións de protesta, como a que promoveu a aristócrata antifranquista Isabel Álvarez de Toledo, a Duquesa Roja.

O documental Flecha Rota narra estes feitos:

https://www.youtube.com/watch?v=qSwfCnOBPMU

"La Nueve": os españois que combatiron na Segunda Guerra Mundial

Non tiñan espítitu militar, eran incluso antimilitaristas, pero todos eran magníficos soldados, guerreiros valentes e

experimentados.

           capitán Dronne, xefe da 9ª compañía

O xesto que o monarca español Felipe VI protagonizou en agosto deste ano en París, en homenaxe aos combatentes republicanos da 9ª, non é só un acto de xustiza histórica -se tal cousa é posible-, é o recoñecemento ao sacrificio duns poucos para salvar a Francia e a toda Europa da ameaza do fascismo.

Acabada a guerra civil, moitos republicanos seguiron combatento nas filas dos exércitos aliados durante a Segunda Guerra Mundial. Para eles, o conflicto que se iniciaba en Europa non era mais que unha continuación da guerra de España.

E a pesar do trato recibido polo goberno de Daladier nos "campos de refuxiados" de Francia e Túnez onde foron recluídos, a maioría non dubidou el alistarse no Exército da Francia Libre, e mesmo participaren nas accións da Resistencia cuando estalou a guerra. 

Integrada na Segunda División Blindada do xeneral Leclerc, a 9ª compañía estaba formada por 144 homes, case todos españoles, ás ordes do capitán francés Raymond Dronne. 

A compañía estaba equipada con once half-tracks, vehículos semiorugas blindados de gran movilidade e cunha velocidade duns 75 kilómetros por hora. Como armamento contaban con dúas ametralladoras de 12,7 e de 7,6 mm. Os españoles puxéranlles de nome o das batallas libradas en España: Belchite, Guadalajara, Ebro ou Madrid.

Así describe un dos seus homes á compañía:

Algunos decían que la Nueve era una compañía de salvajes y no era así. Contra los alemanes teníamos el odio de lo que nos habían hecho pasar en España y naturalmente luchábamos con las tripas. Yo era todavía muy joven pero no me quedaba atrás. Yo creo que los españoles jugaron un buen papel en las tropas de Leclerc. Fuimos siempre carne de cañón, un batallón de choque, Siempre estábamos en primera línea de fuego...

O deserto tunecino foi o esceario do primeiro enfrontamento dos españoles cos alemáns do Africa Korps. O 1 de agosto de 1944, xunto co resto das tropas de Leclerc, a Nove desembarcou en Normandía. O tempo que esperaron na lancha de desembarco pasáronno cantando La cucaracha.

Anque París non era un obxectivo estratéxico para os norteamericanos no avance cara a Berlín, as tropas francesas, lideradas polo xeneral De Gaulle, consideraban irrenunciable a súa liberación. Os continxentes aliados dirixíronse á capital francesa e o 24 de agosto, tras varios intentos por romper o cerco alemán, Leclerc ordena a Dronne que avanzara coa 9ª compañía. A pesar do gran número de baixas, os seus homes, finalmente, lograron entrar en París. O tenente Granell foi o primeiro en chegar á praza do Concello; mentres, na praza, o blindado "Guadalajara" tomaba posicións. Unha sorprendida Victoria Kent, a ministra da República exiliada en Francia, escoitaba neses instantes na radio que os primeiros combatentes en entrar na capital eran republicanos españois.

Tomada París, a principios de setembro a unidade, integrada no XV Exército norteamericano, dirixiuse cara a Estrasburgo e, despóis de cruzar o Rin e o Danubio e tras librar varios combates onde caeron a maioría dos homes da compañía, tomou Berschtesgaden o Niño das Águias, o refuxio de Hitler nos Alpes. Era o final da guerra.

Dos 144 que desembarcaron en Normandía, ao final só quedaron dous.

Leer mais:

Paco Roca, Los surcos del azar (novela gráfica)

Evelyn Mesquida, La Nueve. Los españoles que liberaron París.

http://www.mve2gm.es/la-nueve/

Heroes de San Marcial

En xullo de 1813, tras o triunfo hispano-británico na batalla de Vitoria, Arthur Wellesley, duque de Wellington, xeneralísimo do exército aliado, puxo sitio á cidade de San Sebastián, ocupada polos franceses. Co obxectivo de socorrer á praza, o xeneral Soult dispuxo o avance das súas tropas desde o leste. Os aliados apostáronse nas ribeiras do río Bidasoa. O continxente español, formado polo 4º Exército, chamado tamén Exército de Galicia, ao mando do xeneral Manuel Freire, dispúxose nas alturas de San Marcial.

Ao amencer daquel chuvioso 31 de agosto, despóis de cruzar o Bidasoa, os franceses atacaron toda a fronte. Tras uns momentos iniciais de vacilación, as tropas españolas lograron rexeitalos. Os franceses iniciaron entón un intenso bombardeo que foi aproveitado para colocar unha ponte sobre o Bidasoa. En canto estivo disposta, cruzaron varias divisións, coa intención de atacar polo centro e pola dereita, pero foron repelidos pola 5º División, ao fronte da cal atopábase o mariscal Juan Díaz Porlier, el Marquesito. Un novo ataque contra a á esquerda foi novamente detido polas tropas de Porlier que, avanzando ladeira abaixo, obrigou ao inimigo a rebasar o río.

A derrota francesa en San Marcial -con cerca de 3 600 baixas fronte a algo máis de dúas mil españolas- e a caída de San Sebastián, sinala o inicio do fin da presencia francesa en España.

O protagonismo das tropas do 4º Exército durante a acción é suliñado por Wellington na orde do día, onde o valor mostrado polos nacionais é loubado polo xeneral con encendido entusiasmo:

Guerreiros do mundo civilizado: aprendede a selo dos individuos do cuarto exército español, que teño a dita de mandar. Cada soldado del merece, con máis xusto motivo que eu, o bastón que empuño. Do terror, da arrogancia, da serenidade e da morte mesma, de todo dispón á súa arbitrio. Dúas divisións británicas foron testemuñas deste orixinal e singularísimo combate, sen axudarlles en cousa algunha, por disposición miña, para que levasen eles sos unha gloria que nos anais da historia non ten compañeira. 

Españois: dedicádevos todos a premiar aos infatigables galegos, distinguidos sexan ata o fin dos séculos, por levar o seu denuedo e bizarría onde ninguén chegou ata agora, onde con dificultade poderían chegar outros, e onde eles mesmos poder exceder, se seica é posible.

Nación española: o sangue vertido de tantos cides vitoriosos foi recompensada con 18 000 inimigos e unha numerosa artillería que desapareceron como o fume, para que non nos ofendan xamais. 

Franceses: fuxide ou pedide que vos ditemos leis, porque o 4º Exército español, o Exército de Galicia vai detrás de vós e dos vosos caudillos e ensinarlles a seren soldados.